VAS sang IFRS đang trở thành một bước chuyển bắt buộc đối với các doanh nghiệp tại Việt Nam trong hành trình hội nhập tài chính toàn cầu. Việc áp dụng chuẩn mực kế toán quốc tế không chỉ giúp nâng cao tính minh bạch trong báo cáo tài chính, mà còn là tấm hộ chiếu cho doanh nghiệp bước ra thị trường quốc tế, thu hút nhà đầu tư và nâng cao năng lực quản trị.
Tuy nhiên, hành trình chuyển đổi này không dễ dàng. Với hơn 15 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực kế toán quốc tế, tôi hiểu rõ rằng để “dịch chuyển” từ VAS sang IFRS, điều quan trọng không chỉ là thay đổi số liệu, mà còn là thay đổi tư duy, quy trình, con người và hệ thống vận hành.
1. VAS Sang IFRS Là Giao Lộ Của Minh Bạch Và Cơ Hội Tăng Trưởng
VAS sang IFRS giúp doanh nghiệp tái cấu trúc lại toàn bộ quy trình kế toán theo hướng minh bạch, phản ánh đúng bản chất kinh tế hơn là hình thức pháp lý. Khi tuân thủ chuẩn mực kế toán quốc tế, các nhà đầu tư, cổ đông, đối tác và ngân hàng có thể hiểu rõ hơn về tình hình tài chính thực sự của doanh nghiệp.
Một doanh nghiệp vận hành theo IFRS sẽ có lợi thế rõ ràng trong việc gọi vốn, IPO, sáp nhập – đặc biệt khi tham gia thị trường vốn quốc tế. Với các công ty đa quốc gia, IFRS trở thành ngôn ngữ tài chính chung, giúp tối ưu chi phí kiểm toán, rút ngắn thời gian ra quyết định và tăng tính chuẩn hóa toàn cầu.
2. Từ Kế Toán Căn Bản Đến Tư Duy Kế Toán Quốc Tế
Nhiều người nhầm tưởng rằng chuyển đổi VAS sang IFRS chỉ là việc chuyển đổi kỹ thuật. Nhưng thực tế, đây là một thay đổi nền tảng. IFRS yêu cầu người làm kế toán phải hiểu rõ kế toán căn bản, nhưng ở tầm cao hơn – nơi mà số liệu chỉ là phần nổi của một tư duy phân tích sâu sắc.
Một nghiệp vụ có thể được xử lý rất khác giữa VAS và IFRS. Ví dụ: trích lập dự phòng, ghi nhận doanh thu, đánh giá tài sản cố định hay hợp đồng thuê – đều có những nguyên tắc phản ánh theo bản chất kinh tế chứ không chỉ đơn thuần là tuân thủ quy định pháp luật.
Do đó, đội ngũ kế toán không thể chỉ dựa vào kinh nghiệm cũ, mà cần được huấn luyện để cập nhật tư duy mới, hiểu rõ mục đích đằng sau mỗi nguyên tắc IFRS.
>>>Xem thêm : Khóa Học Chuyển Đổi VAS Sang IFRS Dành Cho CFO, Kế Toán
3. Thách Thức Lớn Nhất Khi Chuyển Từ VAS Sang IFRS: Con Người Hay Công Nghệ?
Dù công nghệ đóng vai trò quan trọng trong chuyển đổi số liệu và báo cáo, nhưng yếu tố quyết định thành công của việc chuyển đổi VAS sang IFRS lại chính là con người.
- Đội ngũ kế toán cần được đào tạo chuyên sâu về chuẩn mực kế toán quốc tế.
- Ban lãnh đạo cần hiểu được ý nghĩa và lợi ích lâu dài của việc chuyển đổi.
- Phòng công nghệ thông tin cần sẵn sàng cho việc nâng cấp hệ thống ERP, tích hợp dữ liệu mới.
Đây không đơn thuần là một dự án của phòng tài chính, mà là một đề án chiến lược liên ngành, đòi hỏi sự đồng lòng từ toàn tổ chức.
4. IFRS Là Chuẩn Mực Kế Toán Dựa Trên Nguyên Tắc, Không Phải Quy Tắc Cứng Nhắc
Một trong những khác biệt then chốt giữa VAS và IFRS nằm ở cách tiếp cận:
- VAS phần lớn là quy tắc định hướng, nghĩa là hướng dẫn chi tiết cách ghi nhận.
- IFRS là nguyên tắc định hướng, khuyến khích kế toán viên đánh giá và phản ánh bản chất thật của giao dịch.
Do đó, khi chuyển đổi VAS sang IFRS, doanh nghiệp cần xây dựng quy trình kiểm soát nội bộ mạnh mẽ, vì kế toán lúc này cần đưa ra những phán đoán chuyên môn (judgement) chứ không chỉ làm theo mẫu biểu cố định.
Tư duy linh hoạt, kỹ năng phân tích và kiến thức pháp lý cũng trở thành kỹ năng thiết yếu trong đội ngũ kế toán hiện đại.
5. Kế Toán Căn Bản Có Phải Là Bệ Phóng Cho Việc Triển Khai IFRS?
Câu trả lời là: có, nhưng chưa đủ.
Kế toán căn bản giúp hiểu được nền tảng của báo cáo tài chính, các nguyên lý kế toán kép, phương pháp ghi nhận doanh thu – chi phí, tài sản – nợ phải trả. Tuy nhiên, để triển khai IFRS hiệu quả, doanh nghiệp cần nâng tầm từ kiến thức kỹ thuật sang tư duy tổng thể về kinh doanh và tài chính.
Chính vì vậy, các chương trình đào tạo chuyển đổi VAS sang IFRS ngày nay không chỉ đào tạo kế toán viên, mà còn có sự tham gia của CFO, CEO, CIO và các cấp quản lý trung – cao.
6. Doanh Nghiệp Nào Cần Chuyển Đổi VAS Sang IFRS Đầu Tiên?
Bộ Tài chính Việt Nam đã có lộ trình áp dụng IFRS, trong đó các doanh nghiệp niêm yết, công ty FDI, và doanh nghiệp có vốn Nhà nước sẽ là đối tượng bắt buộc trong giai đoạn đầu.
Tuy nhiên, không chỉ các doanh nghiệp lớn mới cần chuyển đổi. Ngay cả các công ty tư nhân có ý định gọi vốn, bán cổ phần, hoặc mở rộng thị trường ra nước ngoài cũng nên chủ động tiếp cận IFRS càng sớm càng tốt.
Chuyển đổi VAS sang IFRS không chỉ là tuân thủ quy định, mà còn là bước đi chiến lược giúp doanh nghiệp thể hiện sự chuyên nghiệp, minh bạch và sẵn sàng cho tăng trưởng bền vững.
7. Làm Gì Để Chuyển Đổi IFRS Thành Công? Một Số Gợi Ý Từ Thực Tiễn
Với kinh nghiệm triển khai IFRS tại các doanh nghiệp lớn, tôi chia sẻ một số nguyên tắc then chốt như sau:
- Xây dựng roadmap rõ ràng: từng bước triển khai, từ đánh giá khoảng cách (gap analysis), đến chọn phần mềm, đào tạo và thí điểm.
- Chọn đối tác chuyên môn vững vàng: các đơn vị tư vấn IFRS có kinh nghiệm thực chiến sẽ giúp tiết kiệm thời gian, giảm rủi ro chuyển đổi sai.
- Tập trung vào đào tạo nội bộ: IFRS không thể vận hành nếu nhân sự không hiểu và đồng thuận với cách làm mới.
- Kiểm soát rủi ro trong giai đoạn đầu: thử nghiệm trên một số đơn vị nhỏ trước khi triển khai toàn hệ thống.
VAS Sang IFRS Là Bước Tiến Hóa Tự Nhiên Của Kế Toán Thời Đại Số
VAS sang IFRS là bước ngoặt lớn, nhưng cần thiết, trên hành trình chuyên nghiệp hóa tài chính doanh nghiệp. Nó không đơn thuần là việc thay đổi bộ quy tắc ghi sổ, mà là chuyển đổi toàn diện về tư duy kế toán, cách thức vận hành và quản trị minh bạch hơn.
Trong bối cảnh toàn cầu hóa, các chuẩn mực kế toán quốc tế là công cụ giúp doanh nghiệp Việt Nam nói cùng một ngôn ngữ với thị trường tài chính toàn cầu. Muốn hội nhập, phải sẵn sàng thay đổi. Và sự chuẩn bị tốt ngay từ những kiến thức kế toán căn bản chính là nền móng để doanh nghiệp bứt phá với IFRS.
PRACTICAL TRANSFORMATION ACADEMY
🏨Địa chỉ: 244 Cống Quỳnh, Phường Phạm Ngũ Lão, Quận 1, TP.HCM
☎️ Hotline: 0907190426
🌐Website: www.ptacademy.edu.vn
📮 Facebook: https://www.facebook.com/ptacademy.edu/